Basishouding: Hoe ga je traumasensitief in gesprek?

Bij het benaderen van mensen is het belangrijk om te erkennen dat zij ingrijpende ervaringen kunnen hebben, wat hun stresssysteem kan beïnvloeden. Dit kan leiden tot onverwachte reacties. Het is cruciaal om een veilige omgeving te creëren tijdens het gesprek, door op een rustige, betrouwbare, respectvolle en empathische manier te communiceren.

Tip 1: Zorg voor een gevoel van veiligheid

Voor mensen met ingrijpende ervaringen is een basisgevoel van veiligheid vaak niet vanzelfsprekend. Als hun stresssysteem ontregeld is, kunnen ze voortdurend alert zijn op mogelijk gevaar, wat ontspanning bemoeilijkt. Een veilig gevoel is essentieel voor effectieve deelname aan het gesprek. Begin met een rustige, betrouwbare en voorspelbare basishouding.

Tip 2: Zorg voor structuur en voorspelbaarheid

Geef duidelijk aan wat de ander van jou kan verwachten. Dit betreft onder andere:

De relatie: welke ondersteuning bied jij?
Privacyregels: wat doe je met de informatie die gedeeld wordt? Waarom schrijf je mee?
De structuur van het gesprek: wat wordt er van de ander verwacht en waar gaan jullie over praten?

Tip 3: Stimuleer steun

Vraag of de betrokkene een vertrouwelijk familielid of vriend(in) heeft die hen kan ondersteunen.

Tip 4: Normaliseer gevoelens en emoties

Bij huiselijk geweld kunnen verschillende, soms tegenstrijdige, gevoelens spelen. Enerzijds een verlangen naar veiligheid, anderzijds twijfels of negatieve gedachten daarover. Help de ander deze gevoelens te begrijpen en bied normalisatie aan. Gebruik helpende zinnen, zoals:

“hoe is dit voor jou om te horen of te zien?”
“ik kan me voorstellen dat het niet fijn is om…”
“ik begrijp dat dit een moeilijke periode is.”
“veel mensen zullen zich in jouw situatie hetzelfde voelen.”
“je bent niet de enige die hier moeite mee heeft; ik zie regelmatig dat anderen hiermee worstelen.”

Tip 5: Help bij het reguleren van emoties

Wanneer iemand ingrijpende ervaringen heeft meegemaakt, kan de reactie onvoorspelbaar zijn en niet altijd rationeel. Het is belangrijk om niet te oordelen maar te proberen te begrijpen. Zorg ervoor dat je zelf rustig en voorspelbaar blijft. Emoties zijn overdraagbaar; als jij kalm blijft, is de kans groter dat de ander ook tot rust komt. Als jij echter onrustig of angstig reageert, kan de ander juist heftiger reageren.