Wat is ouder-mishandeling?
Ouder-mishandeling is elke vorm van geweld of dreiging van geweld van een thuiswonende jongere naar (één van) de ouders. Het gaat om structureel geweld, niet om normale puberteitsconflicten.
Hoe vaak komt ouder-mishandeling voor?
- Ongeveer 10% van de meldingen bij de politie van huiselijk geweld betreft ouder-mishandeling.
- Meer dan 80% van de plegers zijn jongens.
- In twee derde van de gevallen is de biologische moeder het slachtoffer.
Wat speelt er bij ouder-mishandeling?
Ouder-mishandeling komt vaak voor bij jongens van 14-15 jaar en richt zich vooral op gescheiden, alleenstaande moeders, maar het kan elk gezin treffen. Jongeren met psychiatrische problemen, vooral wanneer deze in de puberteit opkomen, vertonen vaak gedragsproblemen, een lage frustratietolerantie en gebrek aan inlevingsvermogen.
Verstoorde ouder-kindrelaties, zoals permissieve opvoeding zonder duidelijke grenzen, ontbreken van gezinscohesie, en verschuivingen in gezagsverhoudingen (bijvoorbeeld door scheiding), verhogen het risico op ouder-mishandeling. Ook huiselijk geweld en een onvoorspelbare gezinssituatie dragen bij aan het ontstaan van dit probleem.
Wat zijn signalen van ouder-mishandeling?
De jongere:
- vertoont problematisch gedrag zoals woede-uitbarstingen, vaak in combinatie met middelengebruik of verslaving (bijvoorbeeld gamen).
- heeft geen dagbesteding, leeft met een omgekeerd dag- en nachtritme en kampt met schoolproblemen zoals verzuim of schorsingen.
- laat gedragsproblemen zien, waaronder agressie binnen en buiten het gezin, geweld tegen familie, (ex-)partners of pestgedrag.
De ouder:
- ervaart angst en ziet een escalatie van verbaal naar fysiek geweld of brandstichting door de jongere.
- bevindt zich in een conflictueuze gezinsdynamiek met verstoorde communicatie, waarbij mannelijke overheersing als norm geldt en meerdere vormen van geweld aanwezig zijn.
- wordt afgeperst of financieel uitgebuit door de jongere, wat leidt tot extra druk en onveiligheid in het gezin.
- ervaart gevolgen zoals sociale isolatie, uitputting, schaamte en stelt hulp vaak uit.
- schakelt soms de politie in, wat kan leiden tot een huisverbod of aangifte tegen de jongere.
Wie bieden advies, hulp en/of bescherming bij ouderenmishandeling?
Bij signalen van ouder-mishandeling kun je terecht bij verschillende organisaties, afhankelijk van de situatie bieden zij advies, hulp en/of bescherming. De sociale kaart geeft een overzicht van organisaties. Deze organisaties kun je als eerste contacten:
- Deskundige collega of aandachtsfunctionaris: voor overleg binnen je organisatie, ondersteuning bij het handelen volgens de meldcode.
- Lokaal Team: voor het organiseren van passende hulp en bescherming.
- Veilig Thuis: voor advies, het inschatten van risico’s, het doen van een melding en het organiseren van passende hulp en bescherming.
- Politie: Bij (signalen van) een strafbaar feit of direct gevaar.
Wat zijn extra veiligheidsmaatregelen?
Naast de stappen en acties van de meldcode is het belangrijk om vanaf stap 1 het volgende in beeld te houden:
- Is er een risico dat jouw handelen het risico op onveiligheid vergroot? Dan eerst naar stap 2 en overleggen met een deskundige en/of Veilig Thuis.
- Houd je aan vastgestelde veiligheidsmaatregelen. Volg afspraken zorgvuldig op om de veiligheid van betrokkenen te waarborgen.